ExProof Armatür Nedir? | Ne İşe Yarar?

ExProof Armatür Nedir? | Ne İşe Yarar?

Exproof Aydınlatma Armatürü Nedir?

"Exproof" terimi, "explosion-proof" yani "patlamaya dayanıklı" anlamına gelir. Exproof armatürler, patlayıcı ortamlarda kullanıma uygun olarak tasarlanmış özel aydınlatma ekipmanlarıdır. Bu armatürler, normal aydınlatma armatürlerinden farklı olarak, içlerinde oluşabilecek bir kıvılcım veya arkın dışarıdaki patlayıcı ortamı tutuşturmasını engelleyecek şekilde üretilirler.

Exproof Armatür Ne İşe Yarar?

Temel işlevi, patlayıcı ortamlarda güvenli bir aydınlatma sağlamaktır. Bu ortamlarda yanıcı gazlar, buharlar, tozlar veya lifler bulunabilir. Exproof armatürler, bu maddelerin tutuşma riskini ortadan kaldırarak, iş güvenliğini ve tesisin güvenliğini sağlar.

Exproof Armatür Nasıl Çalışır?

Exproof armatürlerin çalışma prensibi, içlerinde oluşabilecek herhangi bir kıvılcım veya arkın, dışarıdaki patlayıcı ortamla temasını kesmektir. Bunu sağlamak için çeşitli yöntemler kullanılır:

·         Alev Sızdırmazlık (Flameproof/Ex d): Armatürün kasası, içerideki bir patlamayı dışarıya sızdırmayacak ve dışarıdaki patlayıcı ortamı tutuşturmayacak kadar sağlam ve dayanıklı bir yapıya sahiptir. Kasa içerisindeki basınç yükselse bile, dışarıya alev veya sıcak gaz sızıntısı engellenir.

·         Basınçlandırma (Pressurization/Ex p): Armatürün iç kısmı, patlayıcı ortamın içeri girmesini önlemek için sürekli olarak inert bir gaz (genellikle azot) veya temiz hava ile basınçlandırılır.

·         Kendinden Güvenli (Intrinsic Safety/Ex ia, Ex ib): Armatür içindeki elektrik devreleri, normal veya arıza durumlarında bile patlayıcı bir karışımı tutuşturmaya yetecek kadar enerji üretmeyecek şekilde tasarlanmıştır. Çok düşük akım ve voltaj kullanılır.

·         Yağ İçine Daldırma (Oil Immersion/Ex o): Elektrikli parçalar, yanıcı ortamın temasını engelleyecek şekilde yağ içine daldırılır.

·         Toz Dolgu (Powder Filling/Ex q): Elektrikli parçalar, yanıcı ortamın temasını engelleyecek şekilde tozla doldurulur.

·         Artırılmış Güvenlik (Increased Safety/Ex e): Bu koruma yöntemi, normal çalışma koşullarında kıvılcım veya ark oluşmasını önlemek için tasarlanmıştır. Armatürün sıcaklık sınıfı da patlayıcı ortamın tutuşma sıcaklığının altında tutulur.

Exproof Armatür Çeşitleri Nelerdir?

Exproof armatürler, kullanılan aydınlatma teknolojisine ve koruma yöntemine göre farklı çeşitlere ayrılır:

·         Exproof Led Armatür: En yaygın kullanılan tiptir. Led'lerin enerji verimliliği, uzun ömrü ve düşük ısısı nedeniyle tercih edilir.

·         Exproof Halojen Armatür: Daha eski bir teknoloji olup, yüksek ışık gücü gerektiren uygulamalarda hala kullanılabilir. Ancak led'lere göre daha az verimlidir ve daha çok ısı üretir.

·         Exproof Flöresan Armatür: Led'lere göre daha az enerji verimli olsa da, bazı uygulamalarda hala kullanılabilir.

·         Exproof Lamba: Sadece lamba değil, komple armatür kastedilir. Yani, patlayıcı ortamlara uygun olarak tasarlanmış lamba ve armatürün birleşimidir.

Exproof Aydınlatma Kullanım Alanları Nedir?

·         Petrol ve Doğalgaz Tesisleri: Rafineriler, dolum tesisleri, boru hatları.

·         Kimya Endüstrisi: Boya fabrikaları, ilaç üretim tesisleri, petrokimya tesisleri.

·         Maden Ocakları: Yeraltı ve yerüstü maden işletmeleri.

·         Un ve Yem Fabrikaları: Toz patlaması riskinin yüksek olduğu alanlar.

·         Ahşap İşleme Tesisleri: Toz patlaması riskinin yüksek olduğu alanlar.

·         Havaalanları: Yakıt ikmal alanları, hangarlar.

·         Denizcilik: Gemiler, platformlar, limanlar.

·         Atık Su Arıtma Tesisleri: Metan gazı oluşumu nedeniyle patlama riski olan alanlar.

·         Boya Kabinleri: Yanıcı solventlerin kullanıldığı alanlar.

·         Askeri Tesisler: Mühimmat depoları, patlayıcı madde üretim tesisleri.

Atex Alan Aydınlatması Nasıl Yapılır?

ATEX, Avrupa Birliği'nde patlayıcı ortamlarda kullanılan ekipmanlar ve koruyucu sistemler için geçerli olan direktiflerdir. ATEX alan aydınlatması yaparken aşağıdaki adımlar izlenmelidir:

1.    Tehlike Sınıflandırması (Zone Classification): Öncelikle alanın tehlike sınıfı belirlenmelidir. Bu, patlayıcı karışımın oluşma sıklığına ve süresine göre yapılır. (Örneğin: Zone 0, Zone 1, Zone 2, Zone 20, Zone 21, Zone 22)

2.    Ekipman Seçimi: Belirlenen tehlike sınıfına uygun exproof armatürler seçilmelidir. Armatürün ATEX sertifikasına sahip olması ve doğru ekipman grubuna (Group I, Group II) ve kategoriye (Category 1, Category 2, Category 3) uygun olması gerekir.

3.    Sıcaklık Sınıfı (Temperature Class): Armatürün yüzey sıcaklığının, patlayıcı ortamdaki maddelerin tutuşma sıcaklığının altında olduğundan emin olunmalıdır. (Örneğin: T1, T2, T3, T4, T5, T6)

4.    Montaj ve Kurulum: Armatürlerin doğru şekilde monte edilmesi ve topraklanması çok önemlidir. Montaj talimatlarına uyulmalı ve yetkili kişiler tarafından yapılmalıdır.

5.    Bakım ve Kontrol: Exproof armatürlerin düzenli olarak kontrol edilmesi ve bakımlarının yapılması gerekmektedir. Hasarlı veya arızalı armatürler derhal değiştirilmelidir.

6.    Dokümantasyon: Tüm süreçlerin (tehlike sınıflandırması, ekipman seçimi, montaj, bakım vb.) kayıtları tutulmalıdır.

Exproof Armatür Fiyatları

Exproof armatürlerin fiyatları, birçok faktöre bağlı olarak değişir:

·         Marka ve Kalite: Tanınmış markaların ve yüksek kaliteli ürünlerin fiyatları genellikle daha yüksektir.

·         Koruma Yöntemi: Farklı koruma yöntemlerine sahip armatürlerin fiyatları değişebilir. Örneğin, kendinden güvenli (Ex ia) armatürler, alev sızdırmaz (Ex d) armatürlere göre daha pahalı olabilir.

·         Aydınlatma Teknolojisi: Led exproof armatürler, halojen veya flöresan armatürlere göre genellikle daha pahalıdır.

·         Güç ve Işık Akısı: Daha yüksek güçte ve daha fazla ışık akısı sağlayan armatürlerin fiyatları da daha yüksek olacaktır.

·         Sertifikalar: ATEX, IECEx gibi uluslararası sertifikalara sahip armatürler, sertifikasız ürünlere göre daha pahalıdır.

·         Miktar: Toplu alımlarda indirimler uygulanabilir.

Fiyat araştırması yaparken, sadece fiyata odaklanmamak, armatürün doğru sertifikalara sahip olduğundan, ihtiyacınız olan tehlike sınıfına ve sıcaklık sınıfına uygun olduğundan emin olmak önemlidir. Bir uzmana danışarak doğru ürünü seçmek, uzun vadede maliyetleri düşürebilir ve güvenliği sağlayabilir.

Umarım bu bilgiler exproof armatürler hakkında kapsamlı bir anlayış sağlamıştır. Daha fazla sorunuz olursa çekinmeden sorun.